ONDERZOEKEND LEREN

Bij onderzoekend leren speelt naast kennisverwerving het opdoen van onderzoeks- en ontwerpvaardigheden en het ontwikkelen van een nieuwsgierige houding een belangrijke rol. Vanuit verwondering en nieuwsgierigheid stellen kinderen vragen, om vervolgens vanuit interesse, motivatie en betrokkenheid antwoorden te vinden.

7 STAPPEN

De 7-stappen van onderzoekend leren worden benut om de nieuwsgierigheid op te wekken en kinderen te stimuleren tot actief en creatief leren. Kinderen worden vanuit hun beleving aangesproken om vaardigheden te ontwikkelen en kennis op te doen. De Leskracht-cirkel omvat een procesgerichte aanpak, waarbij de ontwikkeling van het kind centraal staat. Kinderen worden aangespoord om kritisch te denken, zelfstandig op zoek te gaan naar informatie, vragen te stellen en vaardigheden te ontwikkelen die binnen alle (leer)gebieden van belang zijn. Middels aansprekende stripfiguren worden de 7 stappen van onderzoekend, ontwerpend en ondernemend leren op kleurvolgorde van de regenboog uitgerold. De personages leggen de functionele stappen van het werkproces uit en stellen werkbladen beschikbaar, passend bij de fase van het project.

RODE FASE

ORANJE FASE

GELE FASE

GROENE FASE

BLAUWE FASE

PAARSE FASE

EVALUATIE FASE

EVEN VOORSTELLEN...

Hoi, ik ben de Verkenner! 🔍 Je ontmoet mij tijdens de eerste fase van de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw. Met mij verken je op magische wijze een geheim voorwerp als onderdeel van een thema. Ik ben benieuwd wat jij er al van weet! ⁠

RODE FASEINTERESSE WEKKEN

Hoi, ik ben de Vrager! 🔶 Tijdens de tweede fase van de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw, kom je mij tegen. Wij gaan samen op zoek naar haakjes in het brein om de voorkennis te activeren. Daarbij focussen wij ons op het uitbreiden van je woordenschat en het stellen van (onderzoeks)vragen. Hang maar op die kennis!⁠

ORANJE FASEVOORKENNIS ACTIVEREN

Leuk kennis met je te maken. Ik ben de Schrijver 📒, ook wel bekend als de derde fase van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw. Tijdens mijn geel gekleurde momentje, zorg ik dat de onderzoeksvragen worden geformuleerd en de werkvormen worden gekozen. Onderzoeken doe ik dolgraag, maar wel met een duidelijk plan en in samenwerking met mijn groepsgenoten. Daarom maak ik gebruik van een takenplanner en logboekbladen. Binnen het werkgroepje maken wij gebruik van elkaars creativiteit en talenten. Samen sta je sterk!⁠

GELE FASEONDERZOEK OPZETTEN

Hoi, ik ben de Wegwijzer! ✅ De groene en vierde fase van de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw, is mijn gebied. Bij mij ga je aan de slag als een echte ondernemer! Onderzoeken, brainstormen, informatie vergaren, noem het maar op. Ik streef naar een goed verloop in de samenwerking, met een inhoudelijk en gezamenlijk werkstuk als eindresultaat. Met mij leer je denken vanuit vragen en mogelijkheden. NIETS is onmogelijk!⁠

GROENE FASEONDERZOEKEN EN ONTWERPEN

Joehoe, ik ben de Regisseur! 🎬 Mijn vrienden noemen mij ook wel Teamcaptain. Ik sta dan wel als vijfde plek in de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren, maar je komt mij in iedere fase tegen! Als aanmoediger van het werkproces, heb ik een belangrijke taak. Ik vaar de juiste koers met mijn kapiteinen. Zowel de Tijdkapitein, als de Materialenkapitein en de Schrijfkapitein zorgen met mij voor een behouden vaart. De Sterke Afspraken en Regels bij Samenwerken (STARS⭐) helpen mij met het creëren van een coöperatieve sfeer.⁠

BLAUWE FASECOÖPERATIEF WERKEN

Dames en heren, jongens en meisjes, hier ben ik dan: de Presentator! 🎤 Ik loop het podium op tijdens de zesde fase van de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw. Eén voor één zullen de onderzoeksgroepjes een concreet eindwerkstuk of eindopdracht aan u presenteren. Let u goed op dat het antwoord op de onderzoeksvraag wordt onderbouwd? En draagt ieder kind bij vanuit zijn of haar talent? Heeft u ook gezien dat de leerlingen vanuit eigenaarschap met individuele- en groepsverantwoordelijkheid betrokken zijn? Een daverend applaus voor deze ware onderzoekers! ⁠

PAARSE FASEPRESENTATIE EINDPRODUCT

Hallo, ik ben de Spiegelaar. ⚙️ Mensen vinden mij soms confronterend, maar spiegelen is wel héél leerzaam en zinvol. Als zevende fase van de 7 stappen van onderzoekend en ontwerpend leren in de middenbouw, eindigt een project bij mij. Maar, bof jij even… je neemt mij altijd mee naar een volgend project. Samen evalueren wij de inhoudelijke leerdoelen en kijken naar mogelijkheden in de toekomst. We focussen ons op het proces, het resultaat en de samenwerking. Ook hier helpen de STARS⭐ (Sterke Afspraken en Regels bij Samenwerken) om concrete doelen te behalen en (bij te) stellen. Oefening baart kunst!

EVALUATIE FASEEVALUATIE EN REFLECTIE

DIFFERENTIATIE

Binnen de Leskracht W&T-aanpak leren kinderen vanuit hun mogelijkheden leerstrategieën in te zetten en vaardigheden te ontwikkelen die binnen alle leergebieden van belang zijn. Met gebruik van een stappenplan, een logboek en coöperatieve werkvormen worden de kinderen gestimuleerd om vanuit motivatie aan de slag te gaan met (elkaars) talenten. Zo heeft ieder kind meer kans op succes en ruimte om zich als persoon te ontwikkelen.

De bijbehorende digitale kennisbanken zijn gevuld met informatie binnen de leergebieden van wereldoriëntatie. Om tegemoet te komen aan de verschillende leervoorkeuren van kinderen, zijn er meerdere informatiebronnen per onderwerp opgenomen: films, E-books, teksten, afbeeldingen, games, creatieve opdrachten, websites, animaties, werkbladen, beeldende vorming- en dramalessen, enzovoort.

kennisbanken in beeld

Uitleggen kan, maar misschien is zien beter.

COÖPERATIEF LEREN

Alle randvoorwaarden van coöperatief leren zijn verwerkt in de manier van werken met behulp van gedragsverwachtingen, -regels en werkvormen. Coöperatief leren is een manier van werken met het accent op samenwerken in kleine groepjes. Coöperatief leren leidt tot significant betere leerprestaties, mits er aan de randvoorwaarden wordt voldaan.

Klassenmanagement gericht op routines met regels en afspraken
Positieve wederzijdse afhankelijkheid en rolwisselingen
Individuele verantwoordelijkheid en groepsverantwoordelijkheid
Werkvormen gericht op directe interactie tussen kinderen die onderling verschillen
Samenwerkingsvaardigheden
Evaluatie bij het groepsproces

GROEPSOVERSTIJGEND

Steeds meer scholen kiezen voor een vorm van groeps- of klasoverstijgend werken, zoals unit-onderwijs of het werken met stamgroepen. De werkwijze van Leskracht is ontwikkeld vanuit het Jenaplanonderwijs en is hierdoor uitermate geschikt voor groepsoverstijgend werken, door:

Schoolbrede thema’s (zie thematisch werken)
Differentiatiemogelijkheden
Integratie randvoorwaarden coöperatief leren
Makkelijk schakelen tussen bouwen binnen kennisbank
Overlapping in leerlijnen van groep 5/6

THEMATISCH WERKEN

Binnen de zes schoolbrede thema’s werken kinderen in samenhang aan de tussenleerdoelen van ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’. Ieder schoolbreed thema kent drie subthema’s, die ieder jaar wisselen. Dit betekent dat de aangeboden leerinhouden over twee (kleuters) of drie leerjaren (midden- en bovenbouw) onderverdeeld zijn en daarmee is de Leskracht-aanpak volledig kerndoeldekkend voor wereldoriëntatie.